Rò rỉ không khí ở bé sơ sinh

Phổi phình lên (đầy không khí) khi quý vị thở. Trong phổi, không khi di chuyển qua các nhánh khí đạo gọi là ống phế quản. Đầu của các ống này là những túi nhỏ gọi là túi phổi. Thỉnh thoảng túi phổi bị thủng (rách). Điều này khiến không khí rò rỉ và phần giữa phổi và thành ngực. Hiện tượng rò rỉ không khí này gây ra các vấn đề hô hấp và có thể dẫn đến tổn thương phổi.

Nguyên nhân gây rò rỉ không khí là gì?

Bất kỳ đứa trẻ nào cũng có thể bị rò rỉ không khí. Rò rỉ không khí có thể xảy ra do:

• Sử dụng máy hô hấp (máy thở) do mắc vấn đề về hô hấp. Áp lực không khí từ máy thở có thể khiến túi phổi bị thủng.

• Hội chứng hít nước ối phân su (meconium aspiration syndrome), một vấn đề sức khỏe khiến phổi bị kích thích, tổn thương và trương phồng quá mức (có quá nhiều không khí).

• Hội chứng suy kiệt phổi (respiratory distress syndrome), một vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh do kết quả của quá trình phát triển phổi chưa đầy đủ và gây khó thở.

• Khóc nhiều, nguyên nhân khiến túi phổi bị thủng. Một số trẻ khóc nhiều tới mức tình trạng này xảy ra khi sinh hoặc ngay sau đó.

• Các vấn đề về phổi khiến bé khó thở hơn.

• Các vấn đề bẩm sinh, chẳng hạn như phổi chưa phát triển đầy đủ.

• Các nguyên nhân chưa biết.

Ba loại rò rỉ không khí chính

• Tràn khí mô kẽ phổi (Pulmonary interstitial emphysema, PIE): Vết thủng nhỏ xảy ra ở túi phổi khiến không khí rò rỉ vào mô phổi. Điều này gây áp lực lên túi phổi xung quanh. Quá nhiều vết rò rỉ nhỏ này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn (tràn khí phế mạc (pneumothorax) và tràn khí trung thất (pneumomediastinum)) được mô tả bên dưới.

• Tràn khí phế mạc (phổi xẹp): Không khí bị mắc kẹt giữa thành ngực và phổi. Phần không khí bị mắc kẹt này gây áp lực lên phổi, khiến phổi không phồng lên được. Vì thế, bé gặp khó thở.

• Tràn khí trung thất: Không khí rò rỉ vào ngực, vào phần giữa hai lá phổi. Không khí bị kẹt gây áp lực lên cả hai lá phổi.

Điều trị rò rỉ không khí như thế nào?

Việc điều trị cho con của quý vị sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của rò rỉ không khí. Nếu bé không gặp các vấn đề về hô hấp, có thể không cần điều trị. Rò rỉ không khí nhỏ có thể tự lành. Đối với cá trường hợp nghiêm trọng hơn, việc điều trị gồm có:

• Dùng kim tiêm hoặc ống thông (ống nhỏ, mềm) đút vào phần giữa phổi và thành ngực. Làm vậy để hút không khí ra. Quá trình này giúp loại bỏ không khí bị rò rỉ ra, vì thế việc hô hấp có thể trở lại bình thường. Tuy nhiên, nếu rất nhiều không khí lọt qua thì có thể vẫn cần điều trị.

• Ống phổi được đút vào phần giữa phổi và thành ngực. Ống phổi được gắn với một thiết bị hút dùng để hút không khí bị kẹt ra sao cho phổi có thể co giãn trở lại. Làm vậy cho phép vết thủng hồi phục. (Có thể phải mất vài ngày thì vết thủng mới hồi phục. Ống ngực sẽ ở nguyên vị trí trong khoảng thời gian này.)

• Bé có thể cần được hỗ trợ hô hấp (chẳng hạn như bổ sung oxygen hoặc máy thở) tới khi rò rỉ không khí lành lại.

Với tràn khí phế mạc, phải đưa khí bị kẹt ra khỏi ngực để phổi có thể co bóp lại.

Các ảnh hưởng lâu dài?

Trong hầu hết các trường hợp, khi rò rỉ không khí được điều trị thì sẽ không còn vấn đề nào nữa. Nếu phải sử dụng ống phổi, các biến chứng hiếm gặp như chảy máu trong hay thủng phổi có thể xảy ra. Một số đứa trẻ bị rò rỉ không khí vẫn tiếp tục gặp các vấn đề về hô hâp trong lâu dài. Bác sĩ có thể cho quý vị biết thêm thông tin về con của quý vị.