Syncytialny wirus oddechowy (wirus RSV)

Jak dochodzi do zarażenia RSV

RSV przenoszony jest z osoby na osobę w momencie, gdy chory kaszle lub kicha. Przenosi się przez bezpośredni kontakt z osobą zarażoną. Na przykład całowanie dziecka chorego na RSV powoduje rozprzestrzenianie się wirusa. Wirus jest w stanie przetrwać na twardych powierzchniach. Można się nim zarazić, dotykając przedmiotu, na którym znajduje się wirus. Na przykład szczebelków łóżeczka czy klamki. Wirus rozprzestrzenia się szybko w miejscach, gdzie gromadzi się wiele osób, np. przedszkolach czy szkołach.

Objawy zakażenia RSV

Większość niemowląt i dzieci chorych na RSV ma takie same objawy, jak przy przeziębieniu czy grypie. Objawy to między innymi:

• Zatkany nos lub wodnisty wyciek z nosa

• Kaszel

• Ból głowy

• Stan podgorączkowy

U niektórych dzieci może rozwinąć się zapalenie oskrzelików. To choroba, podczas której dochodzi do stanu zapalnego wąskich kanalików w płucach (oskrzelików). Powoduje to:

• Rzężenie

• Płytki oddech

• Przyśpieszony oddech

• Nasilenie kaszlu

Dzieci, osoby starsze oraz dorośli o obniżonej odporności mogą mieć powikłania w postaci zapalenia płuc.

Leczenie RSV

RSV zwykle przechodzi samoistnie. Najczęściej nie leczy się tej choroby. Opieka nad niemowlętami, dziećmi i dorosłymi zwykle skupia się na łagodzeniu objawów. Nie stosuje się antybiotyków, chyba że dojdzie do nadkażenia bakteriami. Dzieci lub dorośli z wysokim ryzykiem ciężkiego przebiegu RSV mogą być leczeni określonymi lekami.

Jak złagodzić objawy:

• Obniż temperaturę. Zapytaj lekarza lub pielęgniarkę, co możesz przyjąć lub podać dziecku, aby obniżyć temperaturę. Dowiedz się, jaki lek należy stosować. A także jaką dawkę przyjmować i jak często. Nigdy nie wolno podawać dzieciom ani nastolatkom aspiryny ani żadnych leków zawierających aspirynę. Aspiryna powoduje działania niepożądane, takie jak podrażnienie żołądka i krwawienie z jelit. W najgorszym wypadku może wywołać schorzenie o nazwie zespół Reye'a.

• Ubieraj się lub dziecko na cebulkę, aby nie dopuścić do przegrzania. Upewnij się, że dziecko nie jest za ciepło ubrane. 

• Nawadniaj organizm. Jeśli dziecko jest starsze, podawaj płyny, takie jak woda i sok.

• Staraj się udrożnić nos. W przypadku niemowląt i małych dzieci usuwaj wydzielinę gruszką. Zachowaj ostrożność, aby nie doprowadzić do obrzęku lub łagodnego bólu. Zapytaj lekarza lub pielęgniarkę, jak to robić poprawnie. Możesz także zastosować nawilżacz z chłodną mgiełką, aby udrożnić nos. Starsze dzieci i dorośli mogą wziąć ciepły prysznic.

• Unikaj palenia. Nie pozwól, aby ktokolwiek palił przy dziecku. Ogranicz przebywanie w przestrzeni publicznej, gdzie się pali papierosy.

W przypadku nasilonych objawów

Osoby z ciężkimi objawami mogą wymagać hospitalizacji. Będą tam uważnie obserwowane. Personel może zastosować następujące leczenie:

• Płynoterapię dożylną

• Tlen 

• Odessanie wydzieliny

• Leczenie dróg oddechowych

• Leki przeciwzapalne, takie jak sterydy

• Rybawiryna w postaci aerozolu lub doustnie

• Dożylna immunoglobulina

Osoby z bardzo ciężkim przebiegiem upośledzającym układ oddechowy mogą wymagać intubowania. Wówczas lekarz umieści im rurkę w gardle i doprowadzi ją do płuc. Takie działanie nazywamy intubacją. Rurka jest podłączona do maszyny (respiratora), który pomaga oddychać.  

Kiedy należy skontaktować się z lekarzem

Zadzwoń do lekarza w przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych objawów u Ciebie lub dziecka:

• Gorączka (patrz „Gorączka u dzieci” poniżej). W przypadku dorosłych zadzwoń po pomoc, jeśli temperatura wyniesie bądź przekroczy 100,4°F (38°C) lub według wskazań lekarza i nie będzie spadać pomimo przyjęcia leku.

• Atak paczki z wysoką temperaturą

• Kaszel, który się nasila lub powoduje odkrztuszanie kolorowej wydzieliny lub krwi

• Rzężenie, przyśpieszone oddychanie lub problemy z oddychaniem

• Rozszerzanie się dziurek od nosa lub napinanie się klatki piersiowej bądź żołądka podczas oddychania (najczęściej u małych dzieci)

• Skóra wokół ust lub na palcach robi się niebieska

• Niepokój bądź kapryszenie i brak możliwości uspokojenia dziecka

• Problemy z jedzeniem, piciem czy przełykaniem

• Płytki oddech

• Dezorientacja

• Zawroty głowy

• Konieczność pozostania w pozycji siedzącej w łóżku lub na krześle, aby móc oddychać lub złapać oddech

Gorączka u dzieci

Aby zmierzyć dziecku temperaturę, należy używać termometru elektronicznego. Nie wolno używać termometru z rtęcią. Istnieją różne rodzaje termometrów elektronicznych i różnie się ich używa. Są to:

• Doodbytniczy. U dzieci poniżej 3 roku życia najdokładniejszego pomiaru dokonuje się w odbycie.

• Czołowy. Spełnia swoją rolę w przypadku dzieci od trzeciego miesiąca życia. Jeśli dziecko młodsze niż 3 miesiące wykazuje objawy choroby, można użyć takiego termometru w celach poglądowych. Jednak pediatra może chcieć potwierdzić temperaturę, dokonując pomiaru poprzez odbyt.

• Douszny. Pomiary temperatury w uchu są prawidłowe po 6. miesiącu życia, jednak nie wcześniej.

• Pod pachę. To najmniej wiarygodny sposób pomiaru temperatury, jednak można użyć takiego termometru w celach poglądowych. Jednak pediatra może chcieć potwierdzić temperaturę w pomiarze poprzez odbyt.

• Doustny. Nie należy używać takiego termometru u dzieci młodszych niż 4 lata.

Termometru doodbytniczego należy używać ostrożnie. Zawsze należy stosować się do zaleceń producenta odnośnie do poprawnego użycia. Termometr należy włożyć delikatnie. Oznacz termometr używany doodbytniczo, tak aby przypadkowo nie użyć go doustnie. Może wówczas dojść do zakażenia bakteriami ze stolca. Jeśli nie czujesz się komfortowo, używając termometru doodbytniczego, zapytaj pediatrę, którego typu najlepiej używać w zamian. Rozmawiając z pediatrą o gorączce u dziecka, poinformuj, w jaki sposób została zmierzona temperatura.

Poniżej wymieniono sytuacje, w których należy zadzwonić do lekarza, jeśli dziecko ma gorączkę. Pediatra może podać różne numery. Postępuj zgodnie z zaleceniami.

Kiedy zadzwonić do lekarza w sprawie gorączki u dziecka

Dziecko poniżej 3. miesiąca życia:

• Najpierw zapytaj pediatrę, jak najlepiej zmierzyć temperaturę dziecku.

• Pomiar doodbytniczy lub czołowy: temperatura wynosząca bądź przekraczająca 100,4°F (38°C)

• Pomiar pod pachą: temperatura wynosząca bądź przekraczająca 99°F (37,2°C)

• Gorączka ___________według zaleceń lekarza.

Dziecko od 3. do 36. miesiąca życia (3 lata):

• Pomiar doodbytniczy lub czołowy: 38,9°C lub wyżej

• Pomiar douszny (tylko powyżej 6. miesiąca życia): 38,9°C lub wyżej

• Gorączka ___________ według zaleceń lekarza

W takich przypadkach:

• Temperatura pomiaru pod pachą 39,4°C lub wyższa u dziecka w każdym wieku

• Temperatura 40°C lub wyższa u dziecka w każdym wieku

• Gorączka ___________ według zaleceń lekarza

Unikanie zakażenia RSV

Jak zapobiegać zakażeniu:

• Myj ręce przed i po dotknięciu chorego dziecka. Stosuj środek do mycia rąk na bazie alkoholu (co najmniej 60%). Lub często myj ręce mydłem i czystą, bieżącą wodą przez co najmniej 20 sekund. 

• Czyść wszystkie powierzchnie środkiem lub chusteczkami dezynfekującymi.

• Naucz dziecko poprawnie myć ręce oraz powiedz mu, kiedy należy to robić. Zachęcaj dziecko do częstego mycia rąk. Naucz dziecko, aby myło ręce przez tyle czasu, ile zajmuje wypowiedzenie wszystkich liter alfabetu lub zaśpiewanie piosenki Happy Birthday. Lub naucz je stosować środek do mycia rąk na bazie alkoholu (co najmniej 60%).

• Zachęcaj wszystkich członków rodziny lub opiekunów dziecka, aby myli ręce przed i po dotknięciu dziecka.

• Uważnie obserwuj siebie, członków rodziny i koleżanki/kolegów dziecka. Staraj się ograniczać kontakt dziecka z osobami, które są przeziębione lub mają gorączkę.

• Nie pal przy dziecku. I nie pozwalaj nikomu palić przy dziecku. Dotyczy to opiekunów i członków rodziny. Nie pal papierosów w domu ani w samochodzie. Ogranicz przebywanie dziecka w miejscach, gdzie się pali papierosy.

• Aby nie dopuścić do ciężkiego przebiegu zakażenia RSV u niemowląt, CDC zaleca podjęcie jednego z działań wymienionych poniżej. U większości niemowląt nie będzie potrzeby wykonywania obu zaleceń:

  • Szczepienie matki przeciwko RSV pomiędzy 32 a 36 tygodniem ciąży. Ta szczepionka jest podawana bezpośrednio przed lub w trakcie sezonu zachorowań na RSV. Ochrona dzięki szczepionce przechodzi na dziecko w trakcie ciąży. LUB

  • Szczepienie niemowlęcia przeciwciałem monoklonalnym przeciwko RSV dla dzieci w wieku 8 miesięcy i młodszych urodzonych w trakcie sezonu zachorowań na RSV lub wkraczających w pierwszy sezon zachorowań na RSV.

• Przeciwciało monoklonalne może również zostać zalecone niektórym niemowlętom i dzieciom w wieku od 8 do 19 miesięcy, które są narażone na zwiększone ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia RSV.

• Niemowlęta i dzieci narażone na wysokie ryzyko zakażenia RSV mogą otrzymać inny lek będący przeciwciałem monoklonalnym. Jest on podawany w postaci serii zastrzyków (wstrzyknięć) w ciągu miesiąca w trakcie sezonu zachorowań na RSV. Pomaga to w zapobieganiu zachorowaniu u wcześniaków i dzieci z problemami zdrowotnymi, takimi jak pewne choroby serca.

• Porozmawiaj z lekarzem, jeśli masz 60 lat lub więcej. Szczepionka przeciwko RSV jest dostępna, aby chronić osoby dorosłe z tej grupy wiekowej przed ciężkim przebiegiem zakażenia RSV. Wszystkim osobom dorosłym powyżej 75. roku życia zaleca się szczepienie przeciwko RSV. Lekarz może przekazać Ci więcej informacji.

Data ostatniej modyfikacji: 15.08.2024